Những điều ít biết về Methaphetamine

Bộ Y tế - Các đây hàng chục năm, thế giới biết đến Methaphetamine như thuốc điều trị bệnh nhân tâm thần, trầm cảm. Khi dùng, thuốc kích thích hệ thần kinh người bệnh, khiến họ trở nên hoạt bát, tinh thần hưng phấn, mất cảm giác mệt mỏi, buồn ngủ và làm trí nhớ được cải thiện tạm thời. 



Tuy nhiên, trong quá trình đưa vào sử dụng, các chuyên gia nhận thấy Methaphetamine gây ra tác dụng xấu và có hại cho người sử dụng. Người dùng nhiều Methaphetamine có thể bị ảo giác thường trực, thường xuyên buồn ngủ, thần kinh rối loạn, tính cách trở nên hung hãn. Trước đây, Methaphetamine cũng được nhiều binh sỹ phương Tây sử dụng trước mỗi trận đánh, để kích thích hưng phấn, làm mất cảm giác đói, không buồn ngủ và không sợ hãi khi làm nhiệm vụ.

Bác sỹ Nguyễn Minh Tuấn - Phó Viện trưởng Viện sức khỏe Tâm thần Quốc gia - cho biết: ngay sau khi sử dụng, Methaphetamine (còn gọi là ma túy 'đá') sẽ tác động trực tiếp gây kích thích hệ thần kinh trung ương của người dùng và có thể tạo ảo giác trong một thời gian dài. Sự hưng phấn, sung mãn, tự tin của những người sử dụng loại “thuốc độc” này khiến họ có thể làm những điều họ không dám như: chạy xe điên cuồng, tự rạch, cào, cắn vào chính cơ thể mình, quan hệ tình dục tập thể, nhảy nhót, la hét… 

Do cũng chứa chất dùng trong thuốc giảm cân, Methaphetamine kích thích người sử dụng hoạt động với tần suất cao nhưng lại không làm họ thèm ăn, buồn ngủ sau đó 3, 4 ngày liền, hoặc lâu hơn. Không ăn, không ngủ, lại hoạt động hết công suất cho việc nhảy nhót, lắc lư và hoạt động tình dục… khiến người sử dụng Methaphetamine khi hết ảo giác sẽ như người vô hòn, thân hình tàn tạ, sức khỏe giảm sút nghiêm trọng. Có thuốc thì vậy, nhưng khi không dùng, người nghiện sẽ có cảm giác lo lắng, sợ hãi, khó chịu ở não và toàn cơ thể, khiến họ luôn xa lánh mọi người. Cùng với đó cảm giác như bị sâu bọ bò trong da sẽ khiến họ khó chịu, khiến họ cào cấu mặt mũi, chân tay để giải tỏa sự hành hạ của ma túy.

Ma túy 'đá' - mốt mới của giới trẻ  

Loại ma túy độc hại này được sử dụng chủ yếu dưới hai hình thức, hít trực tiếp qua đường hô hấp, hoặc một cách “chơi” cầu kỳ hơn là đốt nóng chảy loại ma túy này bằng một dụng cụ chuyên dụng, trong giống như một “bàn đèn”, rồi hút vào bằng đường miệng. Giới dân chơi gọi cách này là “ục”. Khác với cách gọi “cắn” của dân sử dụng “thuốc lắc”, với ma túy “đá”, thường được ám hiệu là “phá núi”, “đập đá”, “ục”…

Đa số các bệnh nhân là các nam, nữ thanh niên có thói quen đến vũ trường, tìm đến với Methamphetamine nhằm thỏa mãn nhu cầu giải trí, tìm cảm giác mới lạ. Lần đầu, chất ma túy tổng hợp này tạo nên cảm giác hưng phấn mãnh liệt, cảm giác hạnh phúc, sung sướng, tăng cường khả năng tình dục. Vì thế, dân nghiện, nhất là giới trẻ đang có xu hướng chuyển từ các loại heroin, ma túy thông thường sang sử dụng ma túy “đá”.

Theo bác sỹ Nguyễn Minh Tuấn, giới trẻ Việt Nam đang có nhận thức sai lầm về Methamphetamine rằng nó là một loại ma túy “sạch” vì nó không gây nghiện tuy nhiên nó không hề “sạch” mà còn nguy hiểm hơn rất nhiều so với heroin. Có thực tế, các bạn trẻ chỉ nghĩ đơn giản: “nghiện” ma túy là phải có hội chứng cai tức là vật vã khi không được sử dụng  mà Methamphetamine không gây vật vã. Tuy nhiên tình trạng lệ thuộc về mặt tâm thần hoặc thể chất hoặc cả hai khi một người sử dụng ma túy lặp đi lặp lại theo chu kỳ hay dùng kéo dài liên tục một thứ ma túy. Tình trạng lệ thuộc này làm thay đổi cách cư xử, người luôn cảm thấy bức bách phải dùng ma túy để có được những hiệu ứng ma túy về mặt tâm thần của ma túy và thoát khỏi sự khó chịu do thiếu ma túy. 

Sử dụng liều Methamphetamine cao trong thời gian dài có thể dẫn đến trầm cảm, hoang tưởng, ảo giác. Nhiều người có hành vi tự hủy hoại bản thân, tự tử, hay trở nên cực kỳ nguy hiểm và gây ra những hành vi bạo lực. Đặc biệt sử dụng liều quá cao Methamphetamine trong thời gian ngắn dễ gây nên tình trạng ngộ độc Methamphetamine với các biểu hiện như nhịp tim tăng, đột quỵ, xuất huyết não. Sử dụng Methamphetamine làm gia tăng nguy cơ lây nhiễm HIV, viêm gan B, C do người sử dụng bị suy giảm nhận thức, mất khả năng quyết định, và rất dễ quan hệ tình dục không an toàn trong trạng thái hứng tình. Đáng lưu ý, từ việc sử dụng qua đường hút, giới trẻ đang có xu hướng dùng Methamphetamine the đường tiêm chích. Đây cũng là nguy cơ lây nhiễm HIV cao.

Người sử dụng Methamphetamine thường có biểu hiện như: ít ngủ, luôn nghĩ rằng mình rất vĩ đại, tài giỏi, bị giảm cảm giác ngon miệng, nói nhiều, hoạt động nhiều, dễ nổi nóng, tăng khả năng tình dục. Sau vài ngày không sử dụng lại Methaphetamine thì sẽ có triệu chứng ngủ nhiều, ăn ít. Người bệnh cần đến các bệnh viện tâm thần để được điều trị bằng các thuốc loạn thần và các liệu pháp tâm lý. Hiện nay, chưa có thuốc điều trị thay thế nghiện Methamphetamine và tác hại của nó. Người nghiện Methaphetamine phải được điều trị các rối loạn tâm thần liên quan.

Methaphetamine là một loại ma túy tổng hợp, lần đầu xuất hiện tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh vào những năm 2006 và 2007. Nó tồn tại ở dạng viên nén và dạng tinh thể, nhưng ở dạng tinh thể nhiều hơn. Trong những năm gần đây xu hướng sử dụng Methaphetamine nhất là trong giới trẻ tăng mạnh. Số trường hợp vào khám, điều trị tại các bệnh viện tâm thần vì các rối loạn tâm thần biểu hiện rối loạn tâm thần, hoang tưởng do sử dụng ma túy đá ngày càng tăng. 

theo Quang Nguyễn

Trung tâm truyền thông 

Giáo dục sức khỏe trung ương Bộ Y tế